Rytuałami zainteresowaliśmy się w naszej pracy projektowej. Zauważyliśmy, że pomyślność pewnych naszych projektów wiązała się z wpasowaniem nowego produktu lub inicjatywy w ramy rytuału. Niezależnie od tego, czy należało wypromować stosowanie reżimów dietetycznych przy cukrzycy, pomóc obywatelom w prawnym kwestionowaniu mandatów czy też wesprzeć nowych menedżerów w efektywniejszym kierowaniu zespołami, ramy rytuału zawsze sprawiały, że nowy produkt stawał się atrakcyjniejszy i bardziej zajmujący.
Zaobserwowaliśmy, że gdy w procesie tworzenia wykorzystywaliśmy schemat rytuału – nawet jeśli nie nazywaliśmy tego po imieniu – rosły szanse na to, że ludzie będą chcieli korzystać z nowej rzeczy. Rytuał wytycza prostą ścieżkę, którą mamy kroczyć, a ponadto nadaje rzeczom znaczenie i wskazuje na nasze z nimi powiązanie – to przyciąga ludzi.
Rytuały mają moc jednoczenia ludzi, którzy dzięki nim widzą głębszy sens świata wokół siebie. Nasze eksperymenty z wykorzystaniem rytuałów w rozwoju osobistym i we wdrażaniu zmian organizacyjnych nauczyły nas, że przy stosunkowo małym nakładzie czasowym i finansowym rytuały mogą wnieść do miejsca pracy ożywienie, lekkość i poczucie wspólnoty.
Rytuały ustanawiają porządek i nadają znaczenie
U podstaw badań nad rytuałami leżą prace socjologa Émile’a Durkheima. W czasie badań nad religią odkrył on, że rytuały stanowią centralną oś, wokół której budowane są systemy wiary. Dzięki rytuałom wiara staje się dla ludzi czymś namacalnym i konkretnym. Przyciąga ich oferowane przez rytuały funkcja i zachowania, którym nadano pewną formę. Owa forma daje człowiekowi poczucie kontroli i sensu.
Rytuały zapewniają ludziom bezpieczną przestrzeń do eksperymentów
Antropolog Clifford Geertz odkrył, że w czasie odprawiania rytuałów ludzie mogą przejść ze świata realnego do tego bardziej wyidealizowanego. Dzięki rytuałom mogą oderwać się od swoich codziennych ról i obowiązków i wyobrazić sobie inne zachowania i style życia. Zapewniają one bezpieczną i uporządkowaną przestrzeń, w której mogą budować lepsze życie.
Dzięki empirycznym badaniom nad rytuałami psychologowie odkryli, że ich siła wynika z połączenia sfery fizycznej, umysłowej i emocjonalnej przy jednoczesnym działaniu jako swoisty „regulator”. Z naukowego przeglądu badań nad rytuałami wynika, że poddanie się rytuałowi pomaga ludziom osiągnąć zadowolenie i daje poczucie kontroli.
Czynności wykonywane w ramach rytuału regulują emocje i pozwalają ludziom zachować spokój. Mają również dobroczynny wpływ na osiągane wyniki – dzięki nim ludzie są bardziej opanowani i skupieni. Ponadto rytuały zaspokajają ludzką potrzebę przynależności – dają poczucie społecznej wspólnoty.
Siła rytuałów: jak i dlaczego działają?
Jak się dowiedzieć, czy rytuał faktycznie działa, a jeśli tak, to w jaki sposób? Naukowcy zajmujący się między innymi naukami społecznymi, biznesem, nauką behawioralną i psychologią rozpoczęli empiryczne badania nad siłą rytuałów. Badania przebiegają wielokierunkowo.
Niektórzy badacze oceniają ludzkie doświadczenia oraz wyniki rytuałów za pomocą obiektywnych mierników. Inni skupiają się na subiektywnych odczuciach i wynikach, analizując to, jak ludzie sami oceniają efektywność rytuałów i jakie psychologiczne zmiany one przyniosły. Coraz częściej stosuje się próby kontrolowane, by zmierzyć siłę oddziaływania rytuałów na różne aspekty ludzkich doświadczeń i działań. Badana grupa musi wykonać pewien rytuał, natomiast grupa kontrolna nie otrzymuje takiego polecenia. Następnie mierzone jest, czy i jak rytuał wpłynął na wyniki osiągane przez grupę. Pod uwagę brane są również mierniki psychologiczne i fizjologiczne.
Pozostałe 74% artykułu dostępne jest dla zalogowanych użytkowników serwisu.
Jeśli posiadasz aktywną prenumeratę przejdź do LOGOWANIA. Jeśli nie jesteś jeszcze naszym Czytelnikiem wybierz najkorzystniejszy WARIANT PRENUMERATY.
Zaloguj Zamów prenumeratę Kup dostęp do artykułuMożesz też zobaczyć ten artykuł i wiele innych w naszym portalu Sprzedaz 24. Wystarczy, że klikniesz tutaj.